by Joost |
Geupdate op: augustus 13, 2021
by Joost |
Geupdate op: augustus 13, 2021 Duurzame energie: de zuivere feiten.
Wind en zon zorgen voor een revolutie in schone energie. Dit is wat je moet weten over hernieuwbare energiebronnen en hoe je thuis een impact kunt maken.
Duurzame energie neemt een hoge vlucht, omdat innovatie de kosten verlaagt en de belofte van een toekomst met schone energie begint waar te maken.
Nederlandse zonne- en windopwekking breken records en worden geïntegreerd in het nationale elektriciteitsnet zonder de betrouwbaarheid in gevaar te brengen.
Dit betekent dat hernieuwbare energiebronnen in toenemende mate “vuile” fossiele brandstoffen in de energiesector verplaatsen, wat het voordeel van een lagere uitstoot van koolstof en andere soorten vervuiling biedt.
Maar het was een lange weg in een industrie die er niet veel mee kon winnen om duurzaam te gaan, zoals ook dit programma van VPRO liet zien:
Maar niet alle energiebronnen die als ‘hernieuwbaar’ worden verkocht, zijn gunstig voor het milieu.
Biomassa en grote hydro-elektrische dammen zorgen voor moeilijke afwegingen bij het overwegen van de impact op dieren in het wild, klimaatverandering en andere kwesties.
Dit is wat je moet weten over de verschillende soorten duurzame energiebronnen, en hoe je deze opkomende technologieën thuis kunt gebruiken. Ben je op zoek naar een goede duurzame energieleverancier? In deze handige tool kun je alle aanbieders van groene stroom vergelijken:
Duurzame energie, vaak groene energie genoemd, is afkomstig van natuurlijke bronnen of processen die onuitputtelijk worden bijgevuld.
Bijvoorbeeld, zonlicht of wind blijven schijnen en blazen, zelfs als hun beschikbaarheid afhankelijk is van tijd en weer.
Hoewel hernieuwbare energie vaak als een nieuwe technologie wordt beschouwd, wordt het benutten van de kracht van de natuur al lang gebruikt voor verwarming, transport, verlichting en meer.
Wind heeft boten aangedreven om de zeeën te bevaren en windmolens om graan te malen. De zon heeft gedurende de dag voor warmte gezorgd en heeft bijgedragen tot het ontsteken van branden tot in de avond.
Maar in de afgelopen 500 jaar gingen mensen steeds vaker over op goedkopere, viezer energiebronnen zoals steenkool en aardgas.
Lees ook: dit is de verwachting van de gasprijzen door het klimaatakkoord
Nu we steeds meer innovatieve en goedkopere manieren hebben om wind- en zonne-energie op te vangen en vast te houden, worden hernieuwbare energiebronnen een steeds belangrijkere energiebron, goed voor meer dan een achtste van de Nederlandse opwekking.
De uitbreiding van duurzame energie vindt ook plaats op grote en kleine schaal, van zonnepanelen op het dak van huizen die stroom kunnen terugverkopen aan het net tot gigantische offshore windparken.
Zelfs sommige hele landelijke gemeenschappen vertrouwen op hernieuwbare energiebronnen voor verwarming en verlichting.
Naarmate het gebruik van duurzame bronnen blijft groeien, zal een belangrijk doel zijn om het Nederlandse elektriciteitsnet te moderniseren, waardoor het slimmer, veiliger en beter geïntegreerd wordt in verschillende regio’s.
Niet-hernieuwbare of “vuile” energie omvat fossiele brandstoffen zoals olie, gas en kolen. Niet-duurzame energiebronnen zijn slechts in beperkte hoeveelheden beschikbaar en het duurt lang om aan te vullen.
Wanneer we benzine pompen op het station, gebruiken we een eindige grondstof geraffineerd uit ruwe olie die al sinds de prehistorie bestaat.
Niet-hernieuwbare energiebronnen worden meestal ook gevonden in specifieke delen van de wereld, waardoor ze in sommige landen overvloediger zijn dan in andere.
Elk land heeft daarentegen toegang tot zonneschijn en wind. Prioriteit geven aan niet-hernieuwbare energie kan ook de nationale veiligheid verbeteren door de afhankelijkheid van een land van export uit landen die rijk zijn aan fossiele brandstoffen te verminderen.
Veel niet-hernieuwbare energiebronnen kunnen het milieu of de menselijke gezondheid in gevaar brengen, zoals in Groningen.
Aardgas winning kan aardbevingen en watervervuiling veroorzaken en kolencentrales vervuilen de lucht. Om het af te maken, dragen al deze activiteiten bij aan de opwarming van de aarde.
Laten we gelijk even stilstaan bij de belangrijkste soorten duurzame energiebronnen:
Mensen maken al duizenden jaren gebruik van zonne-energie – om gewassen te verbouwen, warm en droog voedsel te blijven.
Volgens het National Renewable Energy Laboratory, een van ’s werelds meest toonaangevende instituten op het gebied van onderzoek naar duurzame energie, valt “meer energie van de zon in één uur op aarde dan in één jaar door iedereen in de wereld wordt gebruikt.”
Tegenwoordig gebruiken we de zonnestralen op vele manieren:
Zonne- of fotovoltaïsche cellen (PV) zijn gemaakt van silicium of andere materialen die zonlicht rechtstreeks in elektriciteit omzetten.
Gedistribueerde zonnesystemen genereren lokaal elektriciteit voor huizen en bedrijven, hetzij via dakpanelen of gemeenschapsprojecten die hele buurten van stroom voorzien.
Zonneboerderijen kunnen stroom opwekken voor duizenden huizen, met behulp van spiegels om zonlicht te concentreren over een groot aantal zonnecellen.
Drijvende zonneparken, of ‘floatovoltaïsche systemen’, kunnen een effectief gebruik zijn van afvalwaterfaciliteiten en waterlichamen die niet ecologisch gevoelig zijn.
Zonne-energie levert iets meer dan 1 procent van de Nederlandse elektriciteitsproductie. Maar bijna een derde van alle nieuwe productiecapaciteit kwam in 2017 uit zonne-energie, alleen achter aardgas.
Zonne-energiesystemen produceren geen luchtverontreinigende stoffen of broeikasgassen, en zolang ze verantwoordelijk zijn, hebben de meeste zonnepanelen weinig invloed op het milieu buiten het productieproces.
We zijn ver verwijderd van ouderwetse windmolens. Tegenwoordig staan molens zo hoog als wolkenkrabbers, met turbines die bijna even breed zijn, over de hele wereld in de aandacht.
Windenergie draait de bladen van een turbine, die een elektrische generator voedt en elektriciteit produceert.
Wind, goed voor iets meer dan 6 procent van de Nederlandse opwekking, is de goedkoopste energiebron in veel delen van het land geworden. Turbines kunnen overal met hoge windsnelheden worden geplaatst, zoals heuveltoppen en open vlaktes, of zelfs offshore in open water.
Waterkracht is de grootste duurzame energiebron voor elektriciteit in de Verenigde Staten, hoewel verwacht wordt dat windenergie binnenkort ook daar het voortouw zal nemen.
Waterkracht is afhankelijk van water, meestal snel bewegend water in een grote rivier of snel afdalend water vanaf een hoog punt, en zet de kracht van dat water om in elektriciteit door de turbineschoepen van een generator te draaien.
Wereldwijd worden grote waterkrachtcentrales, of megadammen, echter vaak beschouwd als niet-duurzame energie. Mega-dammen leiden en verminderen natuurlijke stromen, waardoor de toegang ertoe wordt beperkt voor dierlijke en menselijke populaties die afhankelijk zijn van rivieren.
Kleine waterkrachtcentrales (een geïnstalleerd vermogen van minder dan ongeveer 40 megawatt), zorgvuldig beheerd, veroorzaken meestal niet zoveel milieuschade, omdat ze slechts een fractie van de stroom afleiden.
Biomassa is organisch materiaal dat afkomstig is van planten en dieren, en omvat gewassen, afvalhout en bomen.
Wanneer biomassa wordt verbrand, komt de chemische energie vrij als warmte en kan elektriciteit worden opgewekt met een stoomturbine.
Biomassa wordt vaak ten onrechte omschreven als een schone, hernieuwbare brandstof en een groener alternatief voor steenkool en andere fossiele brandstoffen voor de productie van elektriciteit.
Recente wetenschap toont echter aan dat veel vormen van biomassa, vooral uit bossen, een hogere koolstofemissie produceren dan fossiele brandstoffen.
Er zijn ook negatieve gevolgen voor de biodiversiteit.
Toch kunnen sommige vormen van biomassa-energie onder de juiste omstandigheden als koolstofarme optie dienen.
Zaagsel en spaanders van zagerijen die anders snel zouden ontleden en koolstof vrijgeven, kunnen een koolstofarme energiebron zijn.
Als je je ooit hebt ontspannen in een hete lente, heb je geothermische energie gebruikt.
De kern van de aarde is ongeveer net zo heet als het oppervlak van de zon, vanwege het langzame verval van radioactieve deeltjes in rotsen in het midden van de planeet.
Het boren van diepe putten brengt zeer heet ondergronds water naar de oppervlakte als een hydrothermale hulpbron, die vervolgens door een turbine wordt gepompt om elektriciteit te creëren.
Geothermische centrales hebben doorgaans een lage uitstoot als ze de stoom en het water dat ze gebruiken terug in het reservoir pompen.
Er zijn manieren om geothermische centrales te maken waar er geen ondergrondse reservoirs zijn, maar er zijn zorgen dat ze het risico op een aardbeving kunnen vergroten in gebieden die al als geologische hotspots worden beschouwd.
Getijden- en golfenergie bevindt zich nog in een ontwikkelingsfase, maar de oceaan zal altijd worden geregeerd door de zwaartekracht van de maan, waardoor het benutten van zijn kracht een aantrekkelijke optie is.
Sommige getijdenenergiebenaderingen kunnen schade toebrengen aan dieren in het wild, zoals getijdenstuwen, die net als dammen werken en zich in een oceaanbaai of lagune bevinden.
Net als getijdenenergie is golfenergie afhankelijk van damachtige structuren of verankerde apparaten op de oceaanbodem op of net onder het wateroppervlak.
Na bovenstaande, meer algemene maatregelen die overheden kunnen nemen, kun jij ook zelf aan je huis een hoop doen om meer duurzaam energie op te wekken:
Op kleinere schaal kunnen we de zonnestralen benutten om het hele huis van stroom te voorzien, of het nu via PV-celpanelen of passief zonne-woningontwerp is.
Passieve huizen op zonne-energie zijn ontworpen om de zon te verwelkomen door ramen op het zuiden en vervolgens de warmte vast te houden door beton, bakstenen, tegels en andere materialen die warmte opslaan.
Sommige huizen op zonne-energie genereren meer dan voldoende elektriciteit, zodat de huiseigenaar overtollige energie terug kan verkopen aan het net.
Batterijen zijn ook een economisch aantrekkelijke manier om overtollige zonne-energie op te slaan, zodat deze ’s nachts kan worden gebruikt.
Wetenschappers zijn druk bezig met nieuwe ontwikkelingen die vorm en functie combineren, zoals dakramen en dakpannen. Ontvang hier een gratis offerte van onze partner en bekijk wat het jou kan schelen. Kan of wil je niet een grote investering ineens doen, dan kun je zonnepalen nu bij HalloStroom zelfs huren, kijk hier voor een gratis advies.
Lees ook: deze energiebesparende tips kunnen je energierekening halveren
Geothermische technologie is een nieuwe versie van een herkenbaar proces: de spoelen aan de achterkant van je koelkast zijn een mini-warmtepomp die warmte uit het interieur verwijdert om voedsel vers en koel te houden.
In een huis gebruiken geothermische of geo-uitwisselingspompen de constante temperatuur van de aarde (een paar voet onder het oppervlak) om huizen in de zomer te koelen en huizen in de winter te verwarmen, en zelfs om water te verwarmen.
Geothermische systemen kunnen in eerste instantie duur zijn om te installeren, maar leveren meestal binnen 10 jaar rendement op.
Ze zijn ook stiller, hebben minder onderhoudsproblemen en gaan langer mee dan traditionele airconditioning en verwarming.
Een achtertuin windpark? Boten en zelfs mobiele telefoonbedrijven gebruiken regelmatig kleine windturbines.
Dealers helpen nu ook bij het plaatsen, installeren en onderhouden van windturbines voor huiseigenaren, hoewel sommige doe-het-zelvers enthousiast zelf turbines installeren.
Afhankelijk van jouw elektriciteitsbehoeften, windsnelheden en bestemmingsregels in je regio, kan een windturbine jouw afhankelijkheid van het elektriciteitsnet verminderen.
Huizen op wind- en zonne-energie kunnen op zichzelf staan of worden aangesloten op het grotere elektriciteitsnet, zoals geleverd door hun energiebedrijf.
Elektriciteitsbedrijven in Nederland stellen huiseigenaren in staat alleen het verschil te betalen tussen de door het net geleverde elektriciteit en wat ze hebben geproduceerd, een proces dat netto-meting wordt genoemd.
Als je meer elektriciteit maakt dan je gebruikt, kan jouw provider je retailprijs betalen voor die stroom.
Pleiten voor hernieuwbare energiebronnen of ze thuis gebruiken, kan de overgang naar een schone energietoekomst versnellen.
Zelfs als je nog geen zonnepanelen kunt installeren, kun je mogelijk kiezen voor elektriciteit uit een schone energiebron.
Lees meer: dit zijn de dingen om aan te pakken als je een energieneutraal huis wilt