Regeneratieve landbouw | Alles wat je wilt weten over de landbouw van de toekomst

by Joost | Geupdate op:  januari 5, 2021

Je zal deze term de laatste jaren wellicht eens gehoord hebben. Of in ieder geval heb je de term klimaatakkoord vaker gehoord.

Regeneratieve landbouw is een belangrijk onderdeel van het klimaatakkoord.

Er is namelijk vastgesteld dat in 2050 de landbouw en het landgebruik klimaatneutraal moeten zijn.

Regeneratieve landbouw

Regeneratieve landbouw komt tot stand door verschillende biologische landbouwmethodes die met de natuur samenwerken.

Het gaat er vooral om, aangetaste grond te herstellen en ontbossing tegen te gaan. Om de biodiversiteit te vergroten en gebieden terug te brengen naar hun originele, gezonde staat.

Biodiversiteit wil zeggen dat er – op een bepaalde plek – een verscheidenheid aan levensvormen te vinden is, denk bijvoorbeeld aan planten, vogels, insecten enzovoort.

Het doel van regeneratieve landbouw is op een milieuvriendelijke manier te verbouwen op een gezonde bodem.

In deze post leg ik je uit hoe het precies werkt, wie het doen, en waarom het zo belangrijk is.

Wat is regeneratieve landbouw?

Regeneratieve landbouw is een productiemethode waarbij de natuurlijke hulpbronnen worden versterkt in plaats van uitgeput.

Deze methode richt zich vooral op verbetering van de bodemkwaliteit.

Regeneratieve landbouw wil het revitaliseren van grond – op een natuurlijke manier – stimuleren.

Het herstellen van aangetaste grond en de verbetering van bodemkwaliteit komt ons allemaal ten goede; het voedsel dat op een gezonde grond verbouwd wordt, is vele malen gezonder dan voedsel dat op een arme grond verbouwd wordt.

Een regeneratieve boerderij probeert de biodiversiteit te vergroten om zo vruchtbare grond te creëren en CO2 op te vangen in plaats van uit te stoten.

Ook thuis wil je de Beste potgrond | de ultieme grond gids voor jouw potplanten.

Waarom regeneratieve landbouw?

Wat heeft regeneratieve landbouw met het milieu te maken?

Regeneratieve landbouw kan de schadelijke CO2-uitstoot van de landbouw verminderen.

Compostering verhoogt ondertussen de nuttige bodem microben, die de planten voeden en hen helpen het ongedierte te beheersen.

We zijn dan niet meer afhankelijk van giftige stoffen – de enorm ongezonde herbiciden en pesticiden – die alle gezonde bacteriën en schimmels in de bodem doden.

Deze hebben we namelijk hard nodig om onze grond en ons voedsel gezond en smaakvol te houden.

Het gaat helemaal niet goed met onze aarde, we belasten en misbruiken haar enorm. Het is dus hoog tijd om hier – nu – iets aan doen, voordat het te laat is.

Regeneratieve landbouw is een geweldige manier om de aarde weer gezond te maken.

Stel je eens voor dat alle boerenbedrijven in de toekomst ethisch verantwoord te werk zouden gaan, en met de natuur gaan samenwerken.

Dat ze vruchtbare grond creëren en de biodiversiteit hiervan herstellen. Dat is wat onze aarde nodig heeft, wat wij als mensen nodig hebben, om verder te kunnen.

Regeneratieve landbouw kan een belangrijke oplossing zijn bij het redden en verbeteren van onze planeet.

Boerenbedrijven kunnen hier zeker aan mee helpen, o.a. door middel van

Hebben we het te ver laten komen?

Na de Tweede Wereldoorlog wilde niemand in Nederland ooit nog honger lijden.

Langzamerhand groeiden de Nederlandse boerenbedrijfjes uit hun voegen en namen industriële proporties aan, met enorme monoculturen als gevolg.

Monocultuur wil zeggen dat op hetzelfde stuk grond altijd – jaar in en jaar uit – hetzelfde gewas verbouwd wordt.

Deze manier van landbouw heeft niet alleen lucht- en watervervuiling veroorzaakt, maar ook een degradatie van de bodem en de vernietiging van ons landschap.

Dit probleem speelt overigens niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld.

Monocultuur landbouw heeft enorme gevolgen gehad voor het grondwaterpeil en voor de biodiversiteit in de meeste gebieden; de gezondheid van de bodem is er hierdoor erg op achteruit gegaan.

Bij monocultuur vindt er geen vruchtwisseling plaats.

Denk in Nederland aan de maïsvelden en de Engels raaigras velden. Denk ook aan de oliepalm plantages in Indonesië, die tevens voor een enorme ontbossing zorgen.

Ontbossing is één van de grootste problemen van deze tijd. Voor traditionele landbouw wordt vaak een stuk grond helemaal vrijgemaakt om één gewas te kweken.

In de afgelopen decennia is ongeveer 80% van het regenwoud gekapt, omwille van traditionele landbouw. Denk aan de eerder genoemde oliepalm- , maar ook aan de suikerrietplantages.

Het is echter niet heel makkelijk voor grote boerenbedrijven om over te stappen naar regeneratieve landbouw. Ze hebben immers jarenlang geïnvesteerd in een industrieel landbouwbedrijf.

Wat zijn de voor- en nadelen van regeneratieve landbouw?

Regeneratieve boerderijen bieden een antwoord op vrijwel alle grote maatschappelijke vraagstukken van dit moment.

Voordelen van regeneratieve landbouw

De voordelen van regeneratieve landbouw zijn er enorm veel:

Regeneratieve landbouw kan de CO2 uitstoot van de landbouw drastisch verminderen.

Planten vangen door fotosynthese zonlicht op. Hun wortels trekken zo bacteriën en schimmels naar de bodem, die op hun beurt zuurstof en kooldioxide inademen.

Ze slaan CO2 op, terwijl ze plantaardig materiaal opeten.

Deze gezonde manier van landbouw is dus niet alleen goed voor de gezondheid van de bodem, maar heeft nog meer milieuvoordelen.

Het vermindert bodemerosie en zorgt ervoor dat water infiltreert in de bodem.

Dit alles komt de klimaatverandering ten goede!

Nadelen van regeneratieve landbouw

Je zou bijna zeggen dat er geen nadelen zijn, maar helaas is dat voor de landbouwbedrijven niet helemaal waar:

Waarschijnlijk zullen onze dagelijkse boodschappen duurder worden.

Kan regeneratieve landbouw genoeg opleveren?

We vragen ons ook af of iedereen van genoeg voedsel kan worden voorzien.

Een snelle bevolkingsgroei zorgt immers ook voor een snelle groei van de vraag naar voedsel; producten waarvoor landbouw nodig is.

Volgens een studie van het Rodale Institute echter, zijn de opbrengsten van industriële boerderijen en regeneratieve boerderijen identiek.

In extreme weersomstandigheden helpt meer koolstof retentie in de organische bodem om meer water vast te houden, dit kan leiden tot meer opbrengst, wel tot 40%!

Op de vraag of regeneratieve landbouw de wereld kan voeden antwoorden deskundigen ‘ja’.

We kunnen volgens hen de wereld goed voeden met regeneratieve landbouw. Het is de toekomst van duurzaam voedsel.

Lees ook: Herbruikbare boterhamzakjes | Onze top 5 voor een beter milieu.

Wat zijn de gevolgen van industriële landbouw?

Overal in de wereld zijn de effecten van ontbossing en traditionele landbouw voelbaar.

Grote stukken land worden ontbost voor landbouw, zoals bijvoorbeeld in de tropische regenwouden het geval is.

Door ontbossing wordt het land en worden de mensen blootgesteld aan de effecten van heftige regenval. Huizen worden van de landkaart geveegd door modderstromen en mensenlevens worden op het spel gezet.

Er zijn gelukkig regeneratieve landbouw organisaties die zorgen voor herbebossing, boslandbouw en voor het herstellen van de biodiversiteit in een aantal regio’s.

Dit wordt bewerkstelligd samen met een groot aantal boeren die een goede prijs voor hun producten krijgen.

Er zijn gelukkig een aantal organisaties die regeneratieve landbouw projecten steunen, overal ter wereld.

Neem bijvoorbeeld Re:Fund, een fonds dat opgezet werd door het bedrijf ‘Lush’.

Ze helpen in bijvoorbeeld de Filippijnen. Hier houden ze zich bezig met het herstellen en versterken van dorpen die enorm kwetsbaar zijn geworden voor wervelstormen.

Hoe zit het met het Klimaatbeleid in Nederland?

Er zijn heel wat maatregelen die – de komende decennia – genomen moeten worden in Nederland.

Verschillende maatregelen van het klimaatbeleid komen samen op het boerenerf. Een complete aanpak maakt de kans van slagen natuurlijk groter.

Hieronder kan je lezen wat er zoal op de planning staat:

In 2030

In 2050

Het klimaatbeleid zal – zoals je ziet – nog decennia lang op de politieke agenda blijven staan.

Ook voor de landbouw is het dus noodzakelijk om een steentje bij te dragen aan het verbeteren van het milieu en daarmee ook aan onze voedselproductie.

Natuurlijk door middel van regeneratieve landbouw.

Het is de bedoeling dat in de toekomst grondstoffen uit biomassa, rest stromen en restgassen komen. De fabrieken draaien op duurzame elektriciteit uit zon en wind of op energie uit aardwarmte, waterstof en biogas.

De restwarmte zal de industrie zelf gebruiken of – bij overschot – aan de tuinbouw of gebouwen en woningen mogen leveren. De industrie is dan naast gebruiker van energie ook producent en buffer van energie.

Er zal in Nederland ook gebruik gemaakt worden van windturbines op zee, op land en met zonnepanelen op daken van huizen en in zonneparken.

Een overzicht van regeneratieve landbouw termen

Als je regeneratieve landbouw goed wil begrijpen en je jezelf er misschien verder in wil verdiepen zijn de volgende termen belangrijk.

Gewasrotatie

Gewasrotatie is bevorderlijk voor regeneratieve landbouw, het wil zeggen dat men achtereenvolgens meer dan één plant op hetzelfde land kweekt.

Gewasbedekking

Gewasbedekking betekent het gehele jaar door land beplanten, zodat het niet braak komt te liggen tijdens het laagseizoen.

Waarom gewasbedekking zo belangrijk is?

Het helpt om bodemerosie tegen te gaan en het kan ook de watervervuiling verminderen.

Conservatieve grondbewerking

Vee naar hartelust laten grazen, wat op zijn beurt de natuurlijke plantengroei weer stimuleert en het minder ploegen van akkers en velden.

De bovenstaande termen zorgen ervoor dat de biodiversiteit bevordert wordt en dat er geen kunstmatige meststoffen en pesticiden gebruikt hoeven worden.

Het bevordert niet alleen het dierenwelzijn, maar ook eerlijke werkwijzen voor de boeren.

Lees ook: Natuurlijk! organiseren – De transitie naar het regeneratieve tijdperk om meer te leren over de transitie naar het regeneratieve tijdperk.

Steeds meer bedrijven beseffen dat ze niet bijdragen aan een écht duurzame toekomst.

Schrijver Jan Wognum is bedrijfskundig geschoold en heeft zich gespecialiseerd in het begeleiden van managers en organisaties die kiezen voor regenererend werken en leven.

Hoe beoefen je regeneratieve landbouw?

Verschillende aspecten spelen een rol bij deze landbouwmethode:

Lees ook: Moestuin afdekken: de complete gids | Afdekmiddel, bodem & meer.

Is regeneratieve landbouw winstgevend?

Uit een recente studie blijkt dat boerderijen met regeneratieve methoden maar liefst 78% meer winst maakten dan die met alleen conventionele praktijken!

Regeneratieve boeren kunnen een deel van de opbrengst opgeven als dit betekent dat ze meer winst moeten maken, die regeneratieve landbouw mogelijk maakt door gewassen met een hogere marge te verbouwen en kostbare inputs te verminderen.

Wie is de pionier van de regeneratieve landbouw?

Allan Savory: hij vertelt ons dat we geen technologie moeten gebruiken, maar fotosynthese.

Allan Savory, een van de meest prominente spelers op dit gebied en wordt dus door velen de “pionier op het gebied van regeneratieve landbouw” genoemd.

Regeneratieve landbouw: het pad naar de toekomst

We zullen kortom allemaal moeten meewerken aan een betere en schonere wereld, wij zelf als persoon, maar ook de verschillende sectoren, waaronder de landbouw.

Regeneratieve landbouw staat voor landbouw- en weide praktijken die de klimaatverandering omkeren.

Dit gebeurt door de organische stof in de bodem opnieuw op te bouwen en de aangetaste bodem-biodiversiteit te herstellen. –

Met als resultaat vermindering van de CO2 uitstoot en verbetering van de watercyclus.

En dat is waar we naar moeten streven!

Lees hoe jij ook een steentje kan bijdragen aan een beter milieu met deze 5 beste prullenbakken voor afval scheiden beoordeeld.